Jakie są różnice między brytyjskim a amerykańskim angielskim?

Język angielski, choć powszechnie używany na całym świecie, nie jest jednolity. Dwie główne odmiany tego języka to angielski brytyjski (British English) i angielski amerykański (American English). Mimo że obie odmiany są wzajemnie zrozumiałe, różnią się w wielu aspektach, od wymowy, przez słownictwo, aż po gramatykę. Warto poznać te różnice, zwłaszcza jeśli planujesz naukę lub pracę w kraju, gdzie używa się jednej z tych odmian. Poniżej przedstawiam najważniejsze różnice między brytyjskim a amerykańskim angielskim.

1. Wymowa

Różnice między brytyjskim a amerykańskim angielskim są często najbardziej zauważalne. Oto kilka kluczowych różnic:

Samogłoski: W brytyjskim angielskim wymawianie samogłosek jest bardziej zróżnicowane. Na przykład, słowo „bath” wymawiane jest jako /bɑːθ/ w brytyjskim angielskim, podczas gdy w amerykańskim angielskim brzmi /bæθ/. Inne przykłady to „dance” /dɑːns/ (British) vs. /dæns/ (American).
R: W brytyjskim angielskim litera „r” często jest niewymawiana na końcu słowa lub przed spółgłoską (non-rhotic). W amerykańskim angielskim „r” jest wymawiana wyraźnie (rhotic). Na przykład, słowo „car” w brytyjskim angielskim wymawia się jako /kɑː/, a w amerykańskim jako /kɑr/. Podobnie jest z „hard” – /hɑːd/ (British) vs. /hɑrd/ (American).
Intonacja: Brytyjski angielski ma tendencję do bardziej płaskiej intonacji, podczas gdy amerykański angielski jest bardziej melodyjny. To może wpływać na ogólny ton i rytm mowy, który różni się między obu odmianami.

2. Słownictwo

Niektóre słowa mają zupełnie inne znaczenia lub są inne w obu odmianach:

Codzienne przedmioty: Brytyjczycy mówią „flat” na mieszkanie, a Amerykanie „apartment”. „Lorry” to brytyjska ciężarówka, a „truck” to amerykańska. Inne przykłady to „biscuit” (British) vs. „cookie” (American) czy „boot” (British) vs. „trunk” (American) (bagażnik samochodowy).
Ubrania: W Wielkiej Brytanii „trousers” to spodnie, a w USA używa się słowa „pants” (które w brytyjskim angielskim oznacza bieliznę). Innym przykładem jest „jumper” (British) vs. „sweater” (American).
Transport: Brytyjczycy jeżdżą „metrem”, podczas gdy Amerykanie korzystają z „subway”. „Lift” (British) to „elevator” (American), a „petrol” (British) to „gas” (American).

3. Ortografia

Różnice ortograficzne są również zauważalne i często dotyczą końcówek słów oraz użycia liter:

Końcówki -our / -or: Brytyjski angielski zachowuje końcówkę „-our” (colour, honour), podczas gdy amerykański angielski upraszcza ją do „-or” (color, honor).
S – Z: W brytyjskim angielskim wiele słów kończy się na „-ise” (realise, organise), podczas gdy w amerykańskim na „-ize” (realize, organize). Inne przykłady to „analyse” (British) vs. „analyze” (American).
Podwójne litery: Brytyjski angielski zachowuje podwójne litery w pewnych przypadkach, np. „travelling”, podczas gdy amerykański często je upraszcza: „traveling”. Inne przykłady to „cancelled” (British) vs. „canceled” (American).

4. Gramatyka

Gramatyka jest generalnie podobna, ale są pewne różnice, które warto znać:

Czasowniki nieregularne: W brytyjskim angielskim formy czasowników nieregularnych mogą być inne. Na przykład, „learnt” vs. amerykańskie „learned”, „dreamt” vs. „dreamed”. Inne przykłady to „spelt” (British) vs. „spelled” (American).
Czasowniki zbiorowe: W brytyjskim angielskim, rzeczowniki zbiorowe mogą być traktowane jako liczba mnoga lub pojedyncza (The team are winning), podczas gdy w amerykańskim angielskim zazwyczaj jako liczba pojedyncza (The team is winning). Inne przykłady to „The government are” (British) vs. „The government is” (American).
Tryb grzecznościowy: W brytyjskim angielskim częściej używa się bardziej formalnych konstrukcji, np. „shall” zamiast „will” czy „needn’t” zamiast „don’t need to”.

5. Wyrażenia idiomatyczne i frazeologizmy

Wyrażenia idiomatyczne mogą się znacznie różnić:

Brytyjskie: „Not my cup of tea” (Nie mój gust), „Throw a spanner in the works” (Popsuć plany).
Amerykańskie: „Bite the bullet” (Zacisnąć zęby), „Kick the bucket” (Umrzeć).

6. Kultura i kontekst

Różnice między brytyjskim a amerykańskim angielskim odzwierciedlają również różnice kulturowe. Filmy, programy telewizyjne i literatura często używają specyficznych idiomów, slangu i wyrażeń, które są zrozumiałe dla rodzimych użytkowników jednej z odmian, ale mogą być obce dla drugiej grupy.

Podsumujmy jakie są różnice między brytyjskim a amerykańskim angielskim

Znajomość tych różnic jest kluczowa, zwłaszcza w kontekście nauki języka, pracy czy podróży. Wybór odpowiedniej odmiany zależy od twoich celów edukacyjnych i zawodowych. Bez względu na to, którą wersję wybierzesz, pamiętaj, że obie mają swoje unikalne cechy i bogatą historię, które wzbogacają globalny krajobraz językowy. Rozumienie i docenienie tych różnic pozwoli ci lepiej poruszać się w świecie anglojęzycznym i efektywnie komunikować się z osobami z różnych kultur.

Poznanie tych różnic może również pomóc w nauce języka, umożliwiając bardziej świadome wybieranie odpowiednich form i struktur językowych. Niezależnie od tego, czy uczysz się angielskiego w celu podróży, pracy, czy osobistego rozwoju, zrozumienie tych subtelności sprawi, że twoja komunikacja będzie bardziej płynna i naturalna.

Czy już wiesz, jakie są różnice między brytyjskim a amerykańskim angielskim?